Interreg Vlaanderen Nederland - I-QUA (2024)

English version

Het Interreg project Vlaanderen-Nederland I-QUA (“I” staat voor innovatie, intelligentie en interactie en “Qua” voor kwalitatieve oplossingen ten behoeve van afvalwatervoorzieningen) wil dankzij innovatie komen tot kwalitatieve oplossingen ten behoeve van afvalwatervoorzieningen in het buitengebied. Gedurende vier jaar (van april 2017 tot maart 2021) zullen zes Vlaamse partners (Provincie West-Vlaanderen, VLAKWA/VITO, UGent, Aquafin, Tuincreatie Wouter Igodt en Ecobeton Water Technologies) en drie Nederlandse partners (Recreatieboerderij Pukkemuk, gemeente Bernheze en gemeente Gilze-Rijen) gezamenlijk innovatieve oplossingen ontwikkelen en uittesten op verschillende locaties. Er wordt ervaring opgedaan op afvalwater van een geitenboerderij, horeca, een carwash en een lokale voetbalvereniging. Binnen dit project werd ook een mobiele container met planten ontwikkeld om afvalwater van evenementen te behandelen. Bij de ontwikkeling van de innovaties is er een sterke focus op het lokaal inzetten van het gezuiverd afvalwater en de teruggewonnen grondstoffen (nutriënten) en energie. Bovendien wordt gedemonstreerd dat dit afvalwater rechtstreeks tot drinkbaar water kan worden omgezet.

Projectomschrijving

Zowel in Nederland als in Vlaanderen ligt er voor de komende decennia een grote opgave ten aanzien van het vervangen, respectievelijk aanleggen van afvalwatervoorzieningen in het buitengebied. Aan beide zijden van de grens wordt daarom gezocht naar innovatieve en duurzame toepassingen voor het volbrengen van deze opgave. Doordat er in het verleden in Vlaanderen en Nederland gekozen is voor een andere aanpak van de afvalwaterproblematiek in het buitengebied is er een groot potentieel voor kennis- en ervaringsuitwisseling. Het Vlaamse buitengebied werd immers in beperktere mate aangesloten op (mechanische) riolering. In Vlaanderen is er daardoor meer kennis en ervaring met het inzetten van diverse decentrale voorzieningen voor afvalwaterzuivering. Nederland heeft daarentegen meer ervaring met het grootschalig aanleggen en onderhoud van riolering in het buitengebied.

Bedoeling van het I-Qua project is om kennis en ervaring aan beide zijden van de grens uit te wisselen ten einde tot innovatieve oplossingen te komen. Dit gebeurt door het opstellen van een long list van mogelijke decentrale zuiveringstechnieken. Verder worden verschillende innovatieve afvalwatervoorzieningen op verschillende type locaties experimenteel ontwikkeld, getest en gemonitord.

De verschillende testcases zijn de volgende. Het hergebruik van water wordt onderzocht in een carwash in Nerhoven (NL) waarbij een decentrale zuivering gerealiseerd zal worden en het afvalwater geschikt gemaakt wordt voor bedrijfsmatig hergebruik. Daarnaast wordt een mobiele zuiveringsinstallatie met plantenzuivering ontwikkeld, specifiek geschikt voor zuiveren van grijs water (afvalwater van o.a. eettentjes, douches, ... ) van events. Vaak wordt het water gewoon op het oppervlaktewater geloosd of afgevoerd naar een rioolwaterzuiveringsinstallatie. Verder wordt gekeken of dit gezuiverde grijs water kan opgewekt worden tot drinkbaar water. In een sportcomplex van voetbalvereniging HVCH Heesch wordt ingezet op het terugwinnen van grondstoffen en worden de afvalwaterstromen volledig gescheiden zodat o.a. urine tot meststof opgewerkt kan worden. Bij het restaurant Gust'Eaux wordt gekeken of het afvalwater kan gezuiverd worden tot een loosbaar niveau en bovendien zal onderzocht worden of verdere (tertiaire) zuivering mogelijk is met het oog op hergebruik als drinkwater. Tenslotte wordt bij een geitenboerderij in Lochristi de zuivering van bedrijfsafvalwater bekeken alsook het terugwinnen van nutriënten uit dit afvalwater.

Einddoel is de demonstratie van innovatieve technieken voor waterzuivering in het buitengebied en toekomstige grootschalige uitrol van de ontwikkelde toepassingen mogelijk maken.

Doelstellingen

De doelstellingen van I-QUA zijn:

• Het experimenteel ontwikkelen, testen, monitoren en demonstreren van innovatieve, afvalwatervoorzieningen op verschillende type locaties in het buitengebied.
• Het verspreiden van de ontwikkelde kennis naar relevante partijen binnen en buiten het partnerschap.
• Het vergroten van het draagvlak bij gebruikers (bewoners / bedrijven) en afnemers (gemeenten / provincies) en leveranciers voor respectievelijk het gebruik, het aanleggen en ontwikkelen van innovatieve afvalwatervoorzieningen (inclusief hergebruik) in het buitengebied.

Rol van de Universiteit Gent

De Universiteit Gent is de belangrijkste wetenschappelijke partner in het project en is verantwoordelijk voor het opstellen van een long list met mogelijke decentrale afvalwaterbehandelingssystemen. Voor alle 5 casestudy's werd een speciale short list ontwikkeld op basis van deze lange lijst. Op basis van deze short lists wordt één specifiek behandelingssysteem per casestudy geselecteerd en geïmplementeerd door de eigenaar van de locatie van de case study. Na de opbouw van de full-scale installatie is UGent verantwoordelijk voor het opmeten van de performantie (in het bijzonder waterkwaliteit) van de 3 Vlaamse cases (mobiele behandelingsinstallatie, behandeling bij restaurant Gust'eaux en behandeling bij de geitenboerderij). Ten slotte zal UGent de prestaties van alle afvalwaterzuiveringsinstallaties beoordelen op basis van de metingen van de verschillende partners in het project.

Resultaten

In eerste instantie werd een long list opgesteld met een overzicht en een kritische bespreking van verschillende decentrale afvalwaterbehandelingssystemen. Er werd aandacht besteed aan zuivering as such, maar ook aan mogelijkheden voor hergebruik en recuperatie. De longlist is te vinden op de I-QUA website . De long list en de voorziene metingen binnen het project werden besproken in een aantal expertmeetings.

De mobiele waterzuiveringsinstallatie is operationeel sinds 2017 en werd reeds ingezet bij verschillende festivals en events in de zomer van 2017 en 2018 (zie website ). De metingen (uitgevoerd door UGent en Aquafin) tonen aan dat er een goede verwijdering is van zwevende stoffen, detergenten, BZV en CZV. De nutriënten stikstof en fosfor worden behoorlijk verwijderd. Tijdens de zomer van 2019 werd een stap verder gegaan en werd het afvalwaterzuiveringsysteem op het Dranouter Festival gekoppeld aan een drinkwaterproductiesysteem (dit gebeurde in samen werking met het bedrijf BOSAQ). Op die manier werd lokaal drinkbaar water gemaakt.

In het najaar van 2019 werd zowel bij de geitenboerderij in Lochristi als het restaurant Gust’eaux de pilootinstallatie geïnstalleerd (zie website) en werden de metingen opgestart. Begin 2020 zullen ook de cases in Nederland worden opgestart.

De eerste resultaten van het I-QUA project werden gepresenteerd op een aantal internationale congressen in Griekenland en Italië.

Tenslotte werd het I-QUA project verbonden aan de nieuwe opleiding rond circulaire (bio-)processen op UGent Campus Kortrijk (zie website).

Contact

Prof. Dr. ir. Stijn Van Hulle
Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen - Vakgroep Groene Chemie en Technologie
Telefoonnummer: 056 241 251
E-mail:stijn.vanhulle@ugent.be